Geschikte media

Welk tv-programma kijkt jouw kind graag? Hoe weet je wat geschikte games zijn? Waar vind je apps, die passen bij de leeftijd van je kind? Kijk en speel eens samen en praat met je kind over wat hij of zij ziet, hoort en doet met media.

Wat vindt je kind zelf leuk?

Eigenlijk is alles geschikt wat kinderen zelf leuk vinden. Op Mediasmarties.nl krijg je ideeën voor boeken, films, podcasts, spellen en nog meer media per leeftijdscategorie. Je kunt natuurlijk ook tips vragen aan andere ouders. Zolang je maar rekening houdt met de leeftijden die Kijkwijzer, Gamewijzer en Pegi aangeven.

Vergeet met alle moderne media de boeken niet. Kinderen willen nog wel lezen, maar vinden gamen of tv-kijken vaak makkelijker. Daarom hebben ze vaak iets meer hulp nodig om ook nog een mooi boek te kiezen. Blijf voorlezen; bijna alle kinderen vinden dat nog fijn.
Vraag op school om tips. Er komen steeds weer nieuwe leerzame apps, games en tools. Bijvoorbeeld om zelf games te maken van filmpjes. Kinderen vanaf 9 jaar kunnen hier thuis ook creatief mee aan de slag.
Ook in de bibliotheek kun je om tips vragen. Daar geven ze ook informatie over het gebruik van tablets en apps.

Waar vind je leeftijdsadviezen voor films, televisie en games?

Op Kijkwijzer.nl vind je de leeftijdsadviezen voor alle tv-programma’s en films. Kijkwijzer maakt gebruik van verschillende labels: alle leeftijden (AL), 6 jaar, 9 jaar, 12 jaar, 14 jaar, 16 jaar en 18 jaar. Daarnaast zijn er ook pictogrammen, die laten zien waarom een film niet geschikt is voor een bepaalde leeftijd. Bijvoorbeeld omdat er geweld, seks of drugs in voorkomen. Je kunt de labels vinden op de website van Kijkwijzer.
Op Pegi kun je de leeftijdsaanduidingen vinden voor games. Pegi maakt gebruik van andere leeftijden dan Kijkwijzer, namelijk: 3 jaar, 7 jaar, 12 jaar, 16 jaar en 18 jaar. Ook Pegi gebruikt pictogrammen om te laten zien waarom een game niet geschikt is voor kinderen onder een bepaalde leeftijd.
Leeftijdsadviezen voor games vind je ook op Gamewijzer.nl. Op deze website lees je bovendien alles wat je als ouder of opvoeder moet weten over de populaire spellen. Het is handig om zelf te lezen waar een game over gaat en of er advertenties en in-game aankopen in zitten. Welke afspraken maak je over deze online aankopen met je kind? Ook daarvoor krijg je tips.

Wat zeggen deze leeftijden?

De leeftijden die Kijkwijzer, Gamewijzer en Pegi aangeven zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Het betekent dat het zien van een film of het spelen van een game onder de aangegeven leeftijd risico’s kan geven. Het hoeft dus niet altijd schadelijk te zijn, maar het kan wel. Pas wel heel erg op met 18+-games. Deze games zijn echt gemaakt voor volwassenen. De kans is groot dat het spelen van de game schadelijk is voor de ontwikkeling van je kind. De leeftijden houden geen rekening met verschillen tussen kinderen. Sommige kinderen zijn bijvoorbeeld gevoeliger of meer te beïnvloeden dan andere kinderen. Ook kan het uitmaken of jij erbij bent als je kind gamet. Games of films kunnen minder schadelijk zijn als je met je kind praat over wat hij of zij ziet. Vertrouw ook op je eigen gevoel. Jij kent je kind het best en jij weet wat hij of zij aan kan.

Hoe begeleid je je kind bij het omgaan met media?

Blijf veel praten met je kind over wat hij of zij ziet, leuk vindt en waarom. Dan ben jij de eerste die het merkt als er iets niet goed gaat. Als je kind bijvoorbeeld bang is door iets wat hij of zij gezien heeft.
Je weet natuurlijk niet wat je kind buiten de deur allemaal speelt en ziet. Praat met ouders van vriendjes over welke regels zij thuis hebben over tv-programma’s, films en games.
Zorg dat je online termen kent. Dan kun je met je kind blijven praten over de wereld online. Denk bijvoorbeeld aan taalgebruik in appjes, maar ook aan afkortingen zoals Insta (Instagram), YOLO (You Only Live Once) en LOL (Laughing Out Loud).
Praat met je kind over veilig gebruik van internet en geef duidelijke regels. Tegen je jonge kind zeg je bijvoorbeeld: 'Klik dingen die je niet wilt zien gewoon weg en loop weg als iemand jou seksplaatjes wil laten zien.'
Praat ook over internet en seks.

Hoe gebruik je de MediaDiamant?

Een handig hulpmiddel bij het omgaan met media is de MediaDiamant. In de MediaDiamant staan de vijf belangrijkste onderdelen van mediaopvoeding:

Bij ieder onderdeel krijg je op de MediaDiamant tips. Er staan ook tips voor media voor verschillende leeftijdsgroepen.

Media 4 tot 6 jaar

Vanaf 4 jaar kan je kind een kinderprogramma op tv of een opdracht in een app goed volgen. En meedenken met een game. Je kind kan al zelfstandig spelen met een tablet of smartphone. Maar hij of zij vindt het leuker om het samen met jou te doen. Ook 'leest' je kind al wel eens zelf een boek. De meeste kinderen vinden luisterboeken ook fijn, vooral als er muziek en liedjes in zitten. Als je kind naar een beeldscherm kijkt, ziet hij of zij vooral dingen die direct opvallen en bewegen. Maar je kind leert steeds meer ook op andere dingen te letten en gaat meer details zien. Ook kan je kind moeilijkere verhalen volgen en gaat begrijpen hoe een spannende tv-serie in elkaar zit. Veel kinderen van deze leeftijd vinden fantasiefiguren leuk, zoals draken, elfen, heksen, prinsen en prinsessen. Je kind vindt het nog moeilijk om het verschil te zien tussen fantasie en werkelijkheid. Hij of zij weet wel dat er verschil is, maar ziet nog niet altijd wanneer iets echt of niet echt is. Je kind kan zich soms zo inleven in de fantasiewereld, dat hij of zij denkt dat het echt is. Soms wordt je kind zelfs bang van wat hij of zij ziet. Wat leert je 4-6 jarige kind van media? Op deze leeftijd zijn digitale prentenboeken en tv-programma's voor kinderen goed voor de ontwikkeling van je kind. Door het volgen van de verhalen, leert je kind om zich te concentreren. Je kind gaat zich dingen afvragen bij wat hij of zij ziet en hoort. Als jij erbij bent, kun je er samen over praten. Zo leert je kind steeds meer woorden. Je kunt bijvoorbeeld vragen stellen als: 'Wat gebeurde daar nou?' of: 'Oh, vind jij dat ook zo zielig/verdrietig/grappig/oneerlijk... ?'

Media 6 tot 9 jaar

Vanaf 6 jaar vindt je kind het leuk om zelf iets te doen met media. Dat kan, want je kind gaat lezen en schrijven. Je kind kan zich nu ook al veel langer concentreren. Sommige kinderen kunnen al een uur lang hun aandacht ergens bij houden, bijvoorbeeld bij het lezen van strips, luisteren naar een verhaal, of kijken naar een film. Veel kinderen zijn nu gemiddeld al twee uur per dag bezig met media. Ook lezen hoort daarbij. Ze besteden ongeveer 70 minuten aan tv en 30 minuten aan gamen. Je kind vindt het nog steeds het fijnst om 'samen' met media bezig te zijn, zoals tv-kijken, gamen of filmpjes opzoeken. Met jou of met opa en oma, maar ook steeds meer met vriendjes, broers en zussen. Sommige kinderen hebben een tv op de eigen slaapkamer, soms een eigen laptop, tablet of gamecomputer. De tablet is niet alleen leuk voor spelletjes, maar ook voor contact. Je kind kan via de tablet praten met oma. Of informatie opzoeken of tv-programma's kijken. Welke media kiezen 6-9-jarigen? Als je kind zelfstandiger wordt, kiest je kind steeds vaker zelf een tv-programma, game of website. Je kind krijgt een eigen smaak. De meeste kinderen van 6 tot 9 jaar:

houden van humor. Grappige shows zijn favoriet. Je kind hoort graag moppen en vertelt ze door, ook 'schuine' moppen. Word niet al te boos: het zijn maar grappen. Laat het wel merken als je een mop te grof, discriminerend of seksistisch vindt.
vinden series met geweld aantrekkelijk. Dat komt vooral doordat je kind op zoek is naar meer spanning en actie. Je kind is dol op helden en superhelden.
vinden ook ingewikkelde menselijke relaties in soaps of jeugdfilms interessant. Soms denkt je kind nog wel dat de hoofdpersonen in een film of serie in het echt ook vrienden zijn of ruzie hebben.
ontdekken dat ze in hun vrije tijd vooral léuke media willen. Als jij aankomt met iets wat 'goed voor kinderen is' of leerzaam, dan vindt je kind het vaak niks.
vinden gamen leuk, meisjes én jongens. Ze spelen dezelfde games, kijken naar dezelfde series en lezen dezelfde boeken. Maar alleen als de media niet speciaal zijn gemaakt voor jongens of meisjes. Als dat wel zo is, willen meisjes vaak geen typische jongensdingen doen en andersom.
ontdekken populaire vloggers en influencers via YouTube. Er zijn al kinderen van 8 jaar met een eigen YouTube-kanaal. Dat is heel jong; de meeste vloggers zijn oudere tieners die dagelijks een filmpje maken over hun leven. Het inkijkje dat ze geven in hun leven is voor basisschoolkinderen heel aantrekkelijk. Het lijkt op een dagelijkse soap als GTST, waarnaar je kind soms ook al wil kijken. Bovendien zoeken vloggers en andere YouTubers vaak grenzen op. Daardoor is het spannend en grappig voor jonge kijkers.

Media 9-12

Vanaf 9 jaar maakt je kind een sprong in logisch denken. Je kind wordt kritisch over wat hij of zij leest, ziet en hoort. En dus ook over media en reclame. Je kind ziet de valse boodschappen in reclame, doorziet 'special effects' in films en krijgt een hekel aan 'nep' en slecht gemaakte media. Welke media kiezen 9-12 jarigen? Op deze leeftijd hebben de meeste kinderen een eigen spelcomputer, zoals een Wii, Playstation. Switch of Xbox. Je kind zit nu bijna elke dag op internet, voor spelletjes en sociale contacten. Je kind heeft vooral met zijn eigen vrienden contact, meestal in een game. Je kind vindt samen media gebruiken nog steeds fijn. Maar online zitten kinderen dan steeds vaker ieder op een eigen plek, op afstand van elkaar iets samen te doen. Het is normaal dat je zoon of dochter zich soms terugtrekt op de eigen kamer. Je merkt waarschijnlijk dat je kind geen toestemming meer vraagt om iets te kijken of een game te spelen. Je kind wil niet dingen stiekem doen, maar wordt gewoon steeds zelfstandiger. Kinderen van 9 tot 12 jaar:

ontdekken nu van alles in de media zonder dat jij dat weet.
vinden tv-programma’s met kinderen in de hoofdrol interessant. Maar je kind kijkt ook graag naar realityprogramma’s en andere tv voor volwassenen. Je kind kan de ondertitels nu goed lezen. Spelshows en politieseries zijn ook populair. Je kind vindt het leuk om hier met het hele gezin naar te kijken.
ontdekken virtuele spelwerelden of zijn actief met een voetbalspel.
gamen steeds vaker via een tablet of smartphone. Ze gaan zelf op zoek naar nieuwe, interessante apps.
houden van games waarin je dingen kunt sparen en winnen. Praat met je kind over in-app-aankopen!
krijgen interesse voor social media als Facebook, Instagram of Snapchat. Vanaf 11 jaar gaan sommige kinderen contact met vreemden spannend vinden. Dat hoort bij de leeftijd. Praat met je kind over regels over het omgaan met mensen die je niet kent.
vinden het leuk om te gamen en mee te kijken met andere gamers. Deze gamers filmen zichzelf tijdens het spelen en praten ondertussen over wat ze doen. Zo kunnen gamers leren van betere gamers. Dit meekijken gebeurt via YouTube, maar ook vaak live via Twitch. Voor basisschoolkinderen is Twitch eigenlijk niet geschikt. De games die gespeeld worden hebben bijna allemaal een Pegi van 12 jaar of ouder. Lees meer over Twitch op Bureau jeugd en media.

Meer over media en opvoeding

Mediawijsheid.nl – Informatie voor ouders over opvoeden met media
Hoezomediawijs.nl – Betrouwbare informatie over veilig en slim internetgebruik voor kinderen vanaf 10 jaar
Tips en adviezen voor beeldschermgebruik
Hoe kun jij je kind helpen om digitale media op een goede manier te gebruiken? Fiona geeft je tips in dit filmpje: