Fout gedrag en jeugdcriminaliteit

Een fiets in het water gooien, illegaal vuurwerk afsteken, snoep stelen uit een winkel - bijna alle kinderen doen wel eens iets dat niet mag.

Spannend en stoer

In de puberteit gaan jongeren regelmatig op zoek naar nieuwe ervaringen, naar spanning. De vriendengroep is heel belangrijk. Vooral jongens kunnen elkaar opzwepen om over grenzen heen te gaan. Hoe stoer zijn ze in de ogen van hun vriendengroepje? Vaak beseffen ze niet eens dat de goedkeuring van hun vrienden zo belangrijk voor hen is.

Spijbelen, stelen en vernielen

• Als meisjes de wet overtreden, gaat het meestal om diefstal of om veelvuldig spijbelen. Spijbelen valt onder de leerplichtwet en is strafbaar.
• Bij jongens gaat het vaker om vernielingen (vandalisme) en vechten. Vooral in groepsverband kunnen ze bijvoorbeeld besluiten om met opzet een busje te beschadigen of vuilniscontainers in brand te steken.

Hoe merk je dat je kind zich schuldig maakt aan fout gedrag?

• Plotselinge gedragsverandering zonder aanwijsbare reden.
• Vrienden komen nooit bij jullie thuis, zelfs niet om je kind op te halen.
• Je kind weigert te praten over de vrienden of de dingen die ze samen doen.
• Je hebt geen idee waar je kind is wanneer het met vrienden afspreekt.
• Je komt erachter dat je kind betrokken is bij verkeerde situaties.

Het kan ook gebeuren dat je op een kwade dag de politie aan de deur krijgt omdat je kind iets fout heeft gedaan, of dat je een brief krijgt met het verzoek contact op te nemen met het politiebureau. Straf en gesprekken met politie en justitie kunnen een prima manier zijn om een jongere goed wakker te schudden. Als ouder kun je dat schokeffect ook voelen. Waarom heeft je kind dit gedaan? Hoe heeft het kunnen gebeuren?

Wat kun je als ouder doen?

• Neem dat wat de politie zegt serieus, ook als je twijfelt of je kind dit echt gedaan heeft.
• Veroordeel het gedrag van je kind niet bij voorbaat en geef ook geen extra straf erbovenop.
• Wat de politie zegt, kan waar zijn en zal ook volgens de wet afgehandeld worden. Als het nodig is, is het een goede zaak dat er actie op volgt.
• Je kunt als ouder van alles doen om te zorgen dat kinderen hun gedrag aanpassen of om te voorkomen dat ze echt het verkeerde pad opgaan. Je kunt bijvoorbeeld praten over de gevolgen van hun gedrag en daarover afspraken maken. Een strafblad is geen goed begin!

Gevolgen van fout gedrag

Bij lichte overtredingen of misdrijven zijn er enkele mogelijkheden:

• Een jongere krijgt een waarschuwing.
• Een jongere krijgt een boete.
• Een jongere wordt doorverwezen naar Halt.

Halt

Halt staat voor Het ALTernatief. Een jongere wordt doorverwezen naar Halt als hij of zij zich schuldig heeft gemaakt aan bijvoorbeeld vandalisme, baldadig of overlastgevend gedrag, openbare dronkenschap, schoolverzuim of (winkel)diefstal. Met een Halt-straf kunnen jongeren voorkomen dat ze een strafblad krijgen. De Halt-straf bestaat uit:

• Drie gesprekken met de jongere en de ouders.
• Het maken van leeropdrachten
• Excuus aanbieden aan het slachtoffer
• Indien van toepassing, de schade vergoeden
• Soms krijgt een jongere ook een werkstraf

In de Halt-straf confronteert Halt de jongeren met hun gedrag en de gevolgen daarvan. Halt probeert jongeren te laten inzien dat zij een keuze hebben en dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun gedrag. Zo kunnen jongeren voorkomen dat ze in de toekomst weer zo'n fout maken. Ouders hebben een voorbeeldrol en jongeren hebben hun ouders nodig om op het goede spoor te blijven. Ouders hebben daarom een actieve rol in de Halt-straf van hun kind. Halt kan ouders tijdelijk ondersteunen in hun rol van opvoeder. Kijk voor meer informatie op Halt.nl.

Proces-verbaal

Als jongeren niet naar Halt willen of de Halt-straf niet goed afmaken, dan krijgen ze een proces-verbaal. Dit betekent dat ze een aantekening in de justitiële documentatie (strafblad) krijgen. Dat kan hen later opbreken als ze solliciteren naar bepaalde banen.

Wat gebeurt er bij ernstiger overtredingen of misdrijven?

Bij ernstiger overtredingen of misdrijven komt de jongere bij het Openbaar Ministerie terecht; dat kan besluiten om de jongere een taakstraf of een geldboete aan te bieden. Dit gebeurt tijdens een zogeheten TRIP-zitting, waar onder meer ook de ouders bij zijn. Daar wordt met de jongere en zijn ouders gesproken. Neemt de jongere de taakstraf of boete aan, dan hoeft hij of zij niet voor de kinderrechter te verschijnen. Verschijnt de jonge verdachte niet of weigert hij of zij de straf, dan moet hij of zij alsnog naar de kinderrechter. Bij zeer ernstige misdrijven of ingewikkelde zaken moet de verdachte direct naar de kinderrechter. Tot 18 jaar geldt het kinderrecht. Daarna geldt het volwassenenrecht, dat veel strenger is. Soms worden er uitzonderingen gemaakt, afhankelijk van de ernst van de overtredingen.

Steun bij de opvoeding

Als je steun zoekt bij de opvoeding als je kind met de politie in aanraking is gekomen, kun je contact opnemen met de Jeugdgezondheidszorg bij jou in de buurt.