De do’s en dont’s van de dag

Soms heb je als ouder het gevoel dat je elke dag alles aan het herhalen bent. Hoe vaak moet je nog zeggen dat de schoenen in de gang moeten en het speelgoed in de bak? Dat het tijd is om naar school of naar bed te gaan. Dat het tijd is om de computer uit te zetten en dat het niet oké is om je zusje te slaan. Ook niet als ze heel stom deed.

Je zou mogen verwachten dat kinderen op een gegeven moment toch weten wat de regels zijn? Hoe zorg je in vredesnaam dat niet jij, maar zij zelf de verantwoordelijkheid voor sommige zaken gaan oppakken?

Bedenk allereerst dat ieder mens pas iets gaat doen wanneer er een duidelijk nut is. Elk gedrag, goed of slecht, heeft voor die persoon een zekere waarde. Om gedrag te veranderen, zul je dus eerst moeten zorgen dat iemand de zin ervan inziet. Het moet iets opleveren.

Zeker voor kinderen moet dat heel concreet zijn. ‘Omdat het dan een stuk netter of gezelliger is in huis’ is voor een kind absoluut geen motivatie. ‘Omdat je dan langer op een scherm mag’ of ‘omdat je dan mag kiezen wat we gaan eten’ wel. Voor kleine kindjes kan ‘omdat je dan een sticker krijgt’ ook een motivatie zijn.

Bedenk 5 taken en 5 regels die elke dag nageleefd moeten worden. Dus bijvoorbeeld: ‘zet je schoenen op de gang’ en ‘breng je eigen bord naar de keuken’. En ‘gamen mag tussen half vier en vijf’ en ‘als je boos bent gooi je niet met spullen’. Leg uit waarom die taken en regels er zijn en spreek vervolgens samen een straf en een prijs af voor het niet of wel naleven van de gemaakte afspraken. Let op: beloning hoeft zeker niet altijd in spullen.

Wanneer de afspraken zijn gemaakt, schrijf je alles op een groot vel papier of whiteboard (voor kleintjes werk je met plaatjes) en hang je dit op, op een centraal punt in huis.

Tip 1: Geef ieder kind een eigen kaart waarop ‘de resultaten’ worden bijgehouden. Voor elke dag een kruisje voor niet nageleefde afspraken en een hartje voor nageleefde afspraken.

Tip 2: Spreek ook regels af waar de volwassenen in huis zich aan moeten houden en wat hun straf en beloning is. Zo hebben de kinderen het gevoel dat iedereen dezelfde verplichtingen heeft en ook zij iemand mogen aanspreken om het niet nakomen van die afspraken.